مدیریت تحول و مؤلفه های آن در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

جامعة المصطفی العالمیة

چکیده

امروزه دگرگونی­های پرشتاب در پدیده­های علمی، اجتماعی و فرهنگی به گونه­ای است که سازمان­ها را با محیط ناآرام و پرتلاطم روبه­رو کرده است و تاکنون کتاب­ها ومقالات علمی فراوانی در این حوزه نگاشته شده؛ اما بارویکرد اسلامی کار چندان بایسته­ای صورت نگرفته است. این درحالی است که کلام وحی دارای ظرفیت عظیم است و در همه­ی حوزه­ها مطالب ظریف و دقیق و اعجازی دارد، مدیریت تحول و مؤلفه­های آن یکی از آن­هاست. این­که مدیران چگونه در محیط پویا بر اساس نظام ارزشی الهی تحولات محیطی و سازمانی را مدیریت کنند نیازمند شناسایی مدیریت تحول و مؤلفه­های آن از منظر اسلام است. این مقاله، می­کوشد با رویکرد تحلیلی – توصیفی و با بهره گیری از متن و محتوای زلال آیات وحی به تبیین مدیریت تحول، کشف و استخراج مؤلفه­های آن بپردازد. با توجه به­این­که پژوهش از دریچه­ی قرآن صورت گرفته یافته­های آن نشان­ می­دهد که مدیریت تحول به جنبه­ی انسانی سازمان نظر دارد و از منظر قرآن دارای یک فرایند سه مرحله­ای «تخلیه، تحلیه و تجلیه» بوده و مهم­ترین مؤلفه­های ­سازنده­ی آن، توحید گرایی، طرد طاغوت و اراده و عزم انسان است.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم

    نهج البلاغه

    1. آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و درر الکلم، قم، دار الکتاب الاسلامی، چاپ دوم، سال 1410.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، چاپ 1378.
    3. ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریروالتنویر، بیروت، مؤسسه التاریخ، چاپ سال 1420.
    4. ابوالحسن لیثی، علی، عیون الحکم و المواعظ، مؤسسه فرهنگی دار الحدیث، چاپ سال 1377.
    5. پیروز، علی آقا، عباس شفیعی و دیگران، مدیریت در اسلام، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ ششم، سال 1388.
    6. پیروز، علی آقا، جزوه درسی مدیریت تحول سازمانی، ترم دوم 95 -1394.
    7. جارالله، محمود بن عمر زمخشری، تفسیر الکشاف، مصر، انتشارات مصطفی البابی الحلبی، چاپ سال 1385.
    8. دهخدا، علی اکبر، فرهنگ دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، چاپ دوم، سال 1377.
    9. دیالمه، نیکو، تأثیر جهان بینی توحیدی در دانش مدیریت، تهران، دانشگاه امام صادق (ع) چاپ اول، سال 1393.
    10. راغب اصفحانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، قم، ذوی القربی، چاپ پنجم، سال 1384.
    11. رضائیان، علی، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت، چاپ سیزدهم، سال 1388.
    12. سیوطی، جلا الدین، الدر المنثور، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، سال 1365.
    13. شیخ طوسی، تفسیر جوامع الجامع، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ اول، سال 1418.
    14. شیخ صدوق، محمد بن علی، امالی، چاپ کتابخانه اسلامیه، سال ۱۳۶۳ و قم، بنیاد بعثت، چاپ اوّل، سال 1417.
    15. طبرسی ، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سال 1372.
    16. طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ سال 1378.
    17. طریحی، شیخ فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، مرتضوی، چاپ سوم، سال 1375.
    18. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات جامعه مدرسین، سال 1417.
    19. علامه عسکری، مرتضی، القرآن الکریم و روایات المدرستین، قم، کلیه اصول الدین، چاپ دوم، سال 1374.
    20. علامه جعفری، محمد تقی، حرکت وتحول از نگاه قرآن، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، چاپ چهارم، سال 1392.
    21. عروسى حویزى، عبد العلى ، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ سال 1415.
    22. عمید، حسن، فرهنگ عمید، انتشارات امیر کبیر، چاپ سال 1389.
    23. عباسی مقدم، مصطفی، اسوه­های قرآنی و شیوه­های تبغلیغی آنان، قم، درفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، سال 1397.
    24. فرهنگ واژه­های مصوب فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، تاریخ در یافت 24/ 6/ 1395.
    25. قافله باشی، سید مرتضی، سرگذشت­ها و عبرت­ها در آئینه وحی، قم، مرکز مدیریت حوزه­ی علمیه، چاپ اول، سال 1383.
    26. قرائتی، محسن، تفسیرنور، تهران، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن، چاپ سال 1383.
    27. معین، محمد، فرهنگ معین، انتشارات امیر کبیر، چاپ سال 1350.
    28. موسوی، سید محمد، نظام سیاسی، و دولت در اسلام، تهران، پیام نور، چاپ اول، سال 1387.
    29. مانتانان، پاتریک، فرهنگ فراگیر دانش مدیریت، ترجمه سهراب خلیلی، تهران، یادواره کتاب، چاپ پنجم، سال 1384.
    30. مرکز فرهنگ و علوم قرآن، علوم القرآن عند المفسرین، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، سال ۱۳۷۴.
    31. مکارم شرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، سال چاپ 1374.
    32. مکارم شیرازی، قصه­های قرآنی، تدوین سید حسین حسینی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، سال 1381.
    33. نوروزی، محمد تقی، اسلام و پژوهش­های مدیریتی، سال1391، شماره4.